Zawód nauczyciel. Czas na rozsądnych przewodników zamiast nieefektywnych kaznodziei.
„Nauka w szkołach powinna być prowadzona w taki sposób,
aby uczniowie uważali ją za cenny dar, a nie za ciężki obowiązek.”
Albert Einstein
Kiedy wszystkie metody zawodzą i brakuje złotej recepty na zadowolenie społeczeństwa za pomocą krótkoterminowych strategii rozbudowy gospodarki i zredukowania bezrobocia, najlepiej jest zacząć wszystko od początku.
Młode i przyszłe pokolenia powinny poznać inny wymiar wartości, wiedzy i mądrości, aby z większym poczuciem stabilizacji wkroczyć w dorosłe życie w XXI wieku.
Jedynym sposobem na to jest praca u podstaw, efektywne i rozsądne zmiany naszego systemu edukacji oraz wsparcie profesjonalnych i odpowiedzialnych nauczycieli.
Dlaczego nauczyciele są tak ważni?
Główne założenie Strategii Lizbońskiej to zbudowanie konkurencyjnych gospodarek europejskich opartych na wiedzy, prowadzących do wzrostu gospodarczego oraz poziomu i jakości życia.
Powyższy cel miał zostać osiągnięty za pomocą metody „otwartej koordynacji”.
„Metoda ta polega na uzgodnieniu wspólnych celów na poziomie europejskim, a następnie ich przeniesieniu na szczebel narodowy poprzez programy wdrażane w państwach członkowskich. Metoda opiera się na uzgodnieniach sposobów mierzenia realizacji wskazanych celów poprzez przyjęte wskaźniki oraz monitorowaniu realizacji, ocenie i wymianie najlepszych praktyk pomiędzy państwami, które dobrowolnie decydują się na współpracę w dziedzinie należącej do ich kompetencji. Komisja Europejska, odgrywająca kluczową rolę w ramach tej metody, koordynuje proces poprzez monitorowanie realizacji i informowanie o postępach dokonanych w każdym z państw. Oceny dokonać mogą także inne państwa w momencie, kiedy znane są wyniki rocznego przeglądu realizacji strategii.” („Rola organizacji pozarządowych w realizacji celów wynikających ze Strategii Lizbońskiej”,, 2004)
Niestety w wielu krajach, ciężko jest zrealizować założenia powyższej Strategii z racji na różnice kulturowe, poziom rozwoju gospodarczego, etc.
Jednym z czynników, które mogłyby pomóc w jej realizacji jest praca u podstaw, która kształtuje postawy ludzkie. Aby przebiegała ona jak należy, polscy liderzy powinni skupić się na opracowaniu odpowiedniej strategii kształcenia, a przede wszystkim na efektywnym kształceniu nauczycieli, dając im duży kredyt zaufania wobec wypełniania ich pracy.
Jak już wspomniałem w moim wcześniejszym tekście ("Nauka dla wiedzy") modelem społecznym, do którego powinniśmy dążyć jest społeczeństwo budowane na wiedzy („Knowledge Society”) , które prowadzi do zwiększenia dobrobytu gospodarczego i podwyższenia kapitału społecznego, będącego jednym z głównych wyznaczników ludzkiego zadowolenia z życia.
W Finlandii występuje zjawisko decentralizacji edukacyjnej, dzięki czemu nauczyciele cieszą się dość dużą swobodą działania. Pozostając w ciągłej współpracy z dyrekcją szkolną, uwzględniając jednocześnie potrzeby i możliwości społeczeństw i gospodarki lokalnej, wprowadzają w życie różnorodne pomysły szkolne, w efektywny sposób nauczając i wychowując młodzież.
Wszystkie starania nauczycielskie muszą oczywiście prowadzić do osiągnięcia założeń Narodowego Curriculum, tj. programu nauczania, stworzonego przez Ministerstwo Edukacji.
Główne założenia programu mają na celu osiągnięcie długoplanowych założeń rządu, czyli kształcenia i budowania odpowiedzialnego, świadomego i zaradnego społeczeństwa, co w niewątpliwy sposób ułatwia funkcjonowanie w codziennym życiu społecznym. Natomiast lokalne strategie rozwojowe władz szkolnych, bądź administracji państwowej, dostosowują założenia ministerialne do lokalnej rzeczywistości.
Nauczyciele w Finlandii cieszą się bardzo dużym poważaniem oraz zaufaniem społecznym i rządowym, co ułatwia im wykonywanie pracy i pozwala na stosowanie różnorakich metod pedagogicznych przy realizacji programu nauczania.
Ich profesjonalne przygotowanie do pracy (wykształcenie, doświadczenie) oraz zamiłowanie do wykonywanego zawodu (praca z powołania) to klucz do rozwoju całego państwa .
To dzięki nim i mądrej, zrównoważonej polityce rządu, społeczeństwo fińskie (oraz inne skandynawskie) wytworzyło kulturę zaufania wobec innych, poczucie odpowiedzialności społecznej, potrzebę działania w kooperacji i życia w harmonii, co wpływa pozytywnie na rozwój ekonomiczny kraju i zadowolenie ludzi.
Jak zostać nauczycielem?
Aby mieć szansę na objęcie posady fińskiego pedagoga, należy na zakończenie swoich studiów uniwersyteckich napisać nowatorską pracę magisterską opierającą się głównie na badaniach naukowych . Na podstawie przeprowadzonych badań studenci mogą udowodnić, że przy wykonywaniu swojej profesji będą w stanie sprostać wysokim wymaganiom, pozostając zawsze na bieżąco z bieżącymi zjawiskami społecznymi i trafnie analizując zachodzące zmiany XXI wieku.
Tylko najlepsi, wyróżniający się najwyższymi sukcesami naukowymi oraz niebanalną pracą dyplomową, otrzymują szansę zostania nauczycielem. Każdy kandydat musi mieć doskonale rozwinięte zdolności komunikacyjne, zmysł analityczny oraz cechować się cierpliwością, pomysłowością i wysoką kulturą osobistą.
Idąc tym tropem nasi liderzy polityczni powinni głęboko przemyśleć, co tak naprawdę może przynieść polskiemu społeczeństwu spokój i szczęście, definiowane głównie jako praca i godne życie w kraju, gdzie przepisy prawa i zasady demokracji są przestrzegane i jasne dla każdego człowieka.
Obowiązki i metody pracy dobrego nauczyciela
Biorąc pod uwagę, że rodzice nie na każdym szczeblu wychowawczym swojego dziecka są w stanie je prawidłowo „ułożyć”, przekazując mu obiektywnie społecznie pożądane wartości, nauczyciele powinni zajmować się również pedagogicznymi aspektami nauczania.
Wciąż opierając się na gotowym wzorcu decentralizacji edukacyjnej w Finlandii oraz efektywnie działającym systemie nauczania, poniżej postaram się opisać oraz wyjaśnić, jakie strategie oraz metody ich osiągania moglibyśmy zaadoptować i zmienić w naszym systemie edukacyjnym.
Praca pedagogów powinna opierać się na:
• Stymulacji młodzieży do zdobywania wiedzy
• Wyjaśnieniu celowości nauki i płynących z tego skutków
• Motywowaniu uczniów do pracy
• Nauczaniu umiejętności przekuwania wiedzy w praktyczne umiejętności
• Przekazywaniu wiedzy w odpowiedni sposób, wyjaśniając wszelkie zjawiska – więcej analitycznego myślenia aniżeli ilości niepotrzebnej wiedzy
• Nauce pewnych zdolności i ich umiejętnego wykorzystywania
• Rozwijaniu zdolności pozyskiwania i przetwarzania informacji
• Wspieraniu nauczania interakcji między uczniami
• Promowaniu społecznej elastyczności, umiejętności do konstruktywnej współpracy oraz wartości wspólnej odpowiedzialności
• Rozwijaniu zdolności przejmowania odpowiedzialności za pozyskiwanie wiedzy i obiektywne (krytyczne) jej przetwarzanie
• Rozwijaniu wśród uczniów zdolności uczenia się tworzenia strategii i umiejętności radzenia sobie w nowych sytuacjach
• Przekazywaniu umiejętności analitycznego, krytycznego odbierania rzeczywistości wskazując, że nic nie jest takim, na jakie wygląda „z wierzchu”
W Polsce nauczyciel nie odgrywa już roli wychowawcy i przewodnika, pozostając często „kaznodzieją”, co w znacznym stopniu utrudnia jego realny wpływ na kształtowanie młodych umysłów, a przecież powinno to należeć do głównych obowiązków jego pracy.
Eksperci ds. edukacyjnych pochodzący z krajów, gdzie społeczeństwa obywatelskie są fundamentem budującym państwo twierdzą, że bez wskazania młodym ludziom odpowiedniej ścieżki życia (tj. wytworzenia w nich społecznie koniecznych wartości moralnych), bez wydobycia z nich indywidualnych możliwości oraz bez wytworzenia poczucia odpowiedzialności za innych, ludzie nie będą szczęśliwi, co jest główną przeszkodą w tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego.
Taki bieg wydarzeń ma bardzo negatywny wpływ na cały system państwowy, gdyż kapitał społeczny ma tendencje deprecjacyjne, a wręcz dąży do załamania się.
Potrzeba ciągłego rozwoju i ewaluacji nauczycieli/przewodników
Nauczyciele powinni wciąż rozwijać i ulepszać swój profesjonalizm. Nie tylko poprzez stosowanie standardowych technik nauczania, krytycznego myślenia, społecznej postawy współpracy i odpowiedzialności, rozwijania indywidualnych możliwości, czy „wychowywania”, ale również powinni być na bieżąco z analizą otaczającej nas rzeczywistości.
Nauczyciel dobrze wykonujący swoją pracę powinien umiejętne kreować ludzki sposób myślenia wskazując, że każdy człowiek ma moc twórczą i to on powinien kreować rzeczywistość wokół siebie, będąc odpornym na wszelkie próby masowej marketingowo – medialnej manipulacji.
Aby dobry pedagog otrzymał odpowiednie narzędzia do samorozwoju, powinien uzyskać wsparcie nie tylko od swojego bezpośredniego zwierzchnika, tj. dyrekcji szkoły, ale również od władzy państwowej.
Dzięki wypracowaniu efektywnych metod doskonalenia, rząd powinien zapewnić nauczycielom szkolenia z trafnej analizy otoczenia i wszelakich jego przemian, aby na ich podstawie mógł bardziej spełnić się w roli obiektywnego i rozsądnego przewodnika.
Ewaluacja pracy nauczyciela powinna brać pod uwagę m.in. następujące czynniki:
1. Odpowiadanie na wciąż zmieniające się potrzeby i trendy z uwzględnieniem procesów społecznych poprzez zbieranie i analizowanie tych informacji.
Edukacyjne ciała decyzyjne (Ministerstwo Edukacji, wojewódzkie kuratoria oświaty) powinny uaktualniać wciąż programy udoskonalania nauczycieli w związku z analizą przeprowadzonych badań kierunków przemian społecznych i gospodarczych – nauczyciele chcący nadążać za wyzwaniami rynku pracy, powinni brać pod uwagę czynniki wpływające na zmiany postawy ludzi (np. napływający emigranci, globalizacja, zwiększający się konsumpcjonizm)
3. Tworzenie specjalnych strategii kształcenia nauczycieli na uniwersytetach uwzględniających utworzenie prestiżu bycia nauczycielem motywujący do jeszcze większych wysiłków samo udoskonalania się i przykładania do wykonywanych obowiązków
4. Możliwości ciągłego doskonalenia się zapewnione przez ministerstwo, np.:
• Wzmacnianie obszaru badań wobec podnoszenia nauczycielskich kwalifikacji, zarówno pod katem pedagogicznym, jak i specjalistycznym (konkretne obszary tematyczne), np. ukazywanie różnych technik przekazywania wiedzy z również uwzględnieniem nowoczesnych technologii.
• Szkolenia pod kątem psychologicznym, co usprawnia prace pedagogów podczas rozpoznawania indywidualnych cech osobowościowych oraz możliwości uczniów.
5. Uwzględnianie w realizacji programu nauczania Zjawiska globalnej edukacji z podkreśleniem czynnika konkurowania bądź współpracy międzynarodowej oraz znajomości innych społeczeństw, ich strategii gospodarczych i sposobów ich wdrażania.
Raport OECD (2005) ukazuje również dodatkowe czynniki, ułatwiające nauczycielom pracę.
Ważnym elementem są klasy liczące niewielu uczniów, co ułatwia indywidualne podejście wobec każdego z nich. Znalezienie oraz uświadomienie młodym ludziom o ich osobistych zdolnościach buduje ich większą pewność siebie, rozwijając ich kreatywność oraz przejmowanie inicjatywy w różnych sytuacjach.
Takie działania sprzyjają rozwojowi osobowości oraz konkurencyjności gospodarczej, a w rezultacie atrakcyjności kraju lub regionu.
Eksperci z krajów skandynawskich wskazują , że nieodłącznym elementem wzmacniania efektywności pracy nauczyciela jest jego ciągła interakcja z uczniami (szczególnie ze studentami aplikującymi na stanowiska pedagogiczne), wspólne przeprowadzanie różnego rodzaju badań naukowych o wymiarze społecznym i ekonomicznym, zarówno lokalnym, jak i ogólno krajowym bądź globalnym (np. europejskim).
Dodatkowy czynnikiem, który motywuje nauczyciela do efektywnego wykonywania jego pracy to stosunkowo wysoka pensja. W Finlandii jest ona wyższa od średniej krajowej (2500 dolarów amerykańskich) i wynosi ok. 3 tysięcy dolarów, gdzie ponad 70% nauczycieli to kobiety.
Takie działania budują w ludziach zdolność analitycznego i krytycznego rozumowania oraz bardziej obiektywne postrzeganie rzeczywistości.
Rząd i jego obowiązki wobec społeczeństwa
Istnieje wiele naglących spraw, które powinny zostać objęte wsparciem swoich liderów.
Jedne dotyczą ludzkiego zdrowia i życia, inne rozbudowy infrastruktury bądź gałęzi gospodarczych, jednakże państwa nie tworzą teorie i obietnice bez pokrycia, asfalt, czy budynki.
Państwo jest odzwierciedleniem swojego społeczeństwa, ludzi którzy chcą czuć się bezpiecznie w jego granicach i żyć godnie w zgodzie i przyjaźni z innymi.
Jeśli żadna recepta nie przynosi pożądanego skutku, a ludzie walczą z rzeczywistością dnia codziennego, jeżeli narastająca w nich bezradność oraz gniew obracają się przeciwko nim samym, jest to znak, że należy podjąć decyzję, której skutki zaprocentują za kilkanaście lat pewnym sukcesem.
Prawidłowa i zrównoważona praca u podstaw jest tą ideą i długoterminowym planem „uzdrawiania” naszego kraju, która w obecnej sytuacji nie powinna pozostawiać naszym liderom pola do negocjacji i dalszych bezproduktywnych dyskusji.
Piotr Bińczak
„Rola organizacji pozarządowych w realizacji celów wynikających ze Strategii Lizbońskiej”, Beata Przyblska - Maszner
„Nauka dla wiedzy – recepta na lepsze jutro.”
http://www.pragfoundation.net/concept/what-is-knowledge-society
„A short history of educational reform in Finland”Pasi Sahlberg - http://pdfsb.com/readonline/5a315a416641702b575878364358566d56413d3d-5154821
“The Secret to Finland’s Success: Educating Teachers” - http://edpolicy.stanford.edu/sites/default/files/publications/secret-finland%E2%80%99s-success-educating-teachers.pdf
“Finland: A Non-Competitive Education for a Competitive Economy”
“Amendments and additions to the national core curriculum for basic education” - http://www.oph.fi/download/132551_amendments_and_additions_to_national_core_curriculum_basic_education.pdf
„Pedagogy for Economic Competitiveness and Sustainable Development” - http://pasisahlberg.com/wp-content/uploads/2013/01/EJE-Pedagogy-for-competitiveness-2010.pdf
“Teacher Education in Finland: Knowledge Building in the Chemistry and Physics Teacher Education Programme at Helsinki University”
Future Policy Issues in Finland – ““The Secret to Finland’s Success: Educating Teachers”
“LEARNING AND COMPETENCE 2020 Strategy of the Finnish National Board of Education (FNBE)” - http://www.oph.fi/download/135542_learning_and_competence_2020.pdf
„Pedagogy for Economic Competitiveness and Sustainable Development” - http://pasisahlberg.com/wp-content/uploads/2013/01/EJE-Pedagogy-for-competitiveness-2010.pdf
„On central dimensions of teacher education - a Finnish perspective”
aby uczniowie uważali ją za cenny dar, a nie za ciężki obowiązek.”
Albert Einstein
Kiedy wszystkie metody zawodzą i brakuje złotej recepty na zadowolenie społeczeństwa za pomocą krótkoterminowych strategii rozbudowy gospodarki i zredukowania bezrobocia, najlepiej jest zacząć wszystko od początku.
Młode i przyszłe pokolenia powinny poznać inny wymiar wartości, wiedzy i mądrości, aby z większym poczuciem stabilizacji wkroczyć w dorosłe życie w XXI wieku.
Jedynym sposobem na to jest praca u podstaw, efektywne i rozsądne zmiany naszego systemu edukacji oraz wsparcie profesjonalnych i odpowiedzialnych nauczycieli.
Dlaczego nauczyciele są tak ważni?
Główne założenie Strategii Lizbońskiej to zbudowanie konkurencyjnych gospodarek europejskich opartych na wiedzy, prowadzących do wzrostu gospodarczego oraz poziomu i jakości życia.
Powyższy cel miał zostać osiągnięty za pomocą metody „otwartej koordynacji”.
„Metoda ta polega na uzgodnieniu wspólnych celów na poziomie europejskim, a następnie ich przeniesieniu na szczebel narodowy poprzez programy wdrażane w państwach członkowskich. Metoda opiera się na uzgodnieniach sposobów mierzenia realizacji wskazanych celów poprzez przyjęte wskaźniki oraz monitorowaniu realizacji, ocenie i wymianie najlepszych praktyk pomiędzy państwami, które dobrowolnie decydują się na współpracę w dziedzinie należącej do ich kompetencji. Komisja Europejska, odgrywająca kluczową rolę w ramach tej metody, koordynuje proces poprzez monitorowanie realizacji i informowanie o postępach dokonanych w każdym z państw. Oceny dokonać mogą także inne państwa w momencie, kiedy znane są wyniki rocznego przeglądu realizacji strategii.” („Rola organizacji pozarządowych w realizacji celów wynikających ze Strategii Lizbońskiej”,, 2004)
Niestety w wielu krajach, ciężko jest zrealizować założenia powyższej Strategii z racji na różnice kulturowe, poziom rozwoju gospodarczego, etc.
Jednym z czynników, które mogłyby pomóc w jej realizacji jest praca u podstaw, która kształtuje postawy ludzkie. Aby przebiegała ona jak należy, polscy liderzy powinni skupić się na opracowaniu odpowiedniej strategii kształcenia, a przede wszystkim na efektywnym kształceniu nauczycieli, dając im duży kredyt zaufania wobec wypełniania ich pracy.
Jak już wspomniałem w moim wcześniejszym tekście ("Nauka dla wiedzy") modelem społecznym, do którego powinniśmy dążyć jest społeczeństwo budowane na wiedzy („Knowledge Society”) , które prowadzi do zwiększenia dobrobytu gospodarczego i podwyższenia kapitału społecznego, będącego jednym z głównych wyznaczników ludzkiego zadowolenia z życia.
W Finlandii występuje zjawisko decentralizacji edukacyjnej, dzięki czemu nauczyciele cieszą się dość dużą swobodą działania. Pozostając w ciągłej współpracy z dyrekcją szkolną, uwzględniając jednocześnie potrzeby i możliwości społeczeństw i gospodarki lokalnej, wprowadzają w życie różnorodne pomysły szkolne, w efektywny sposób nauczając i wychowując młodzież.Wszystkie starania nauczycielskie muszą oczywiście prowadzić do osiągnięcia założeń Narodowego Curriculum, tj. programu nauczania, stworzonego przez Ministerstwo Edukacji.
Główne założenia programu mają na celu osiągnięcie długoplanowych założeń rządu, czyli kształcenia i budowania odpowiedzialnego, świadomego i zaradnego społeczeństwa, co w niewątpliwy sposób ułatwia funkcjonowanie w codziennym życiu społecznym. Natomiast lokalne strategie rozwojowe władz szkolnych, bądź administracji państwowej, dostosowują założenia ministerialne do lokalnej rzeczywistości.
Nauczyciele w Finlandii cieszą się bardzo dużym poważaniem oraz zaufaniem społecznym i rządowym, co ułatwia im wykonywanie pracy i pozwala na stosowanie różnorakich metod pedagogicznych przy realizacji programu nauczania.
Ich profesjonalne przygotowanie do pracy (wykształcenie, doświadczenie) oraz zamiłowanie do wykonywanego zawodu (praca z powołania) to klucz do rozwoju całego państwa .
To dzięki nim i mądrej, zrównoważonej polityce rządu, społeczeństwo fińskie (oraz inne skandynawskie) wytworzyło kulturę zaufania wobec innych, poczucie odpowiedzialności społecznej, potrzebę działania w kooperacji i życia w harmonii, co wpływa pozytywnie na rozwój ekonomiczny kraju i zadowolenie ludzi.
Jak zostać nauczycielem?
Aby mieć szansę na objęcie posady fińskiego pedagoga, należy na zakończenie swoich studiów uniwersyteckich napisać nowatorską pracę magisterską opierającą się głównie na badaniach naukowych . Na podstawie przeprowadzonych badań studenci mogą udowodnić, że przy wykonywaniu swojej profesji będą w stanie sprostać wysokim wymaganiom, pozostając zawsze na bieżąco z bieżącymi zjawiskami społecznymi i trafnie analizując zachodzące zmiany XXI wieku.
Tylko najlepsi, wyróżniający się najwyższymi sukcesami naukowymi oraz niebanalną pracą dyplomową, otrzymują szansę zostania nauczycielem. Każdy kandydat musi mieć doskonale rozwinięte zdolności komunikacyjne, zmysł analityczny oraz cechować się cierpliwością, pomysłowością i wysoką kulturą osobistą.
Idąc tym tropem nasi liderzy polityczni powinni głęboko przemyśleć, co tak naprawdę może przynieść polskiemu społeczeństwu spokój i szczęście, definiowane głównie jako praca i godne życie w kraju, gdzie przepisy prawa i zasady demokracji są przestrzegane i jasne dla każdego człowieka.Obowiązki i metody pracy dobrego nauczyciela
Biorąc pod uwagę, że rodzice nie na każdym szczeblu wychowawczym swojego dziecka są w stanie je prawidłowo „ułożyć”, przekazując mu obiektywnie społecznie pożądane wartości, nauczyciele powinni zajmować się również pedagogicznymi aspektami nauczania.
Wciąż opierając się na gotowym wzorcu decentralizacji edukacyjnej w Finlandii oraz efektywnie działającym systemie nauczania, poniżej postaram się opisać oraz wyjaśnić, jakie strategie oraz metody ich osiągania moglibyśmy zaadoptować i zmienić w naszym systemie edukacyjnym.
Praca pedagogów powinna opierać się na:
• Stymulacji młodzieży do zdobywania wiedzy
• Wyjaśnieniu celowości nauki i płynących z tego skutków
• Motywowaniu uczniów do pracy
• Nauczaniu umiejętności przekuwania wiedzy w praktyczne umiejętności
• Przekazywaniu wiedzy w odpowiedni sposób, wyjaśniając wszelkie zjawiska – więcej analitycznego myślenia aniżeli ilości niepotrzebnej wiedzy
• Nauce pewnych zdolności i ich umiejętnego wykorzystywania
• Rozwijaniu zdolności pozyskiwania i przetwarzania informacji
• Wspieraniu nauczania interakcji między uczniami
• Promowaniu społecznej elastyczności, umiejętności do konstruktywnej współpracy oraz wartości wspólnej odpowiedzialności
• Rozwijaniu zdolności przejmowania odpowiedzialności za pozyskiwanie wiedzy i obiektywne (krytyczne) jej przetwarzanie
• Rozwijaniu wśród uczniów zdolności uczenia się tworzenia strategii i umiejętności radzenia sobie w nowych sytuacjach
• Przekazywaniu umiejętności analitycznego, krytycznego odbierania rzeczywistości wskazując, że nic nie jest takim, na jakie wygląda „z wierzchu”
W Polsce nauczyciel nie odgrywa już roli wychowawcy i przewodnika, pozostając często „kaznodzieją”, co w znacznym stopniu utrudnia jego realny wpływ na kształtowanie młodych umysłów, a przecież powinno to należeć do głównych obowiązków jego pracy.
Eksperci ds. edukacyjnych pochodzący z krajów, gdzie społeczeństwa obywatelskie są fundamentem budującym państwo twierdzą, że bez wskazania młodym ludziom odpowiedniej ścieżki życia (tj. wytworzenia w nich społecznie koniecznych wartości moralnych), bez wydobycia z nich indywidualnych możliwości oraz bez wytworzenia poczucia odpowiedzialności za innych, ludzie nie będą szczęśliwi, co jest główną przeszkodą w tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego.
Taki bieg wydarzeń ma bardzo negatywny wpływ na cały system państwowy, gdyż kapitał społeczny ma tendencje deprecjacyjne, a wręcz dąży do załamania się.
Potrzeba ciągłego rozwoju i ewaluacji nauczycieli/przewodników
Nauczyciele powinni wciąż rozwijać i ulepszać swój profesjonalizm. Nie tylko poprzez stosowanie standardowych technik nauczania, krytycznego myślenia, społecznej postawy współpracy i odpowiedzialności, rozwijania indywidualnych możliwości, czy „wychowywania”, ale również powinni być na bieżąco z analizą otaczającej nas rzeczywistości.
Nauczyciel dobrze wykonujący swoją pracę powinien umiejętne kreować ludzki sposób myślenia wskazując, że każdy człowiek ma moc twórczą i to on powinien kreować rzeczywistość wokół siebie, będąc odpornym na wszelkie próby masowej marketingowo – medialnej manipulacji.
Aby dobry pedagog otrzymał odpowiednie narzędzia do samorozwoju, powinien uzyskać wsparcie nie tylko od swojego bezpośredniego zwierzchnika, tj. dyrekcji szkoły, ale również od władzy państwowej.
Dzięki wypracowaniu efektywnych metod doskonalenia, rząd powinien zapewnić nauczycielom szkolenia z trafnej analizy otoczenia i wszelakich jego przemian, aby na ich podstawie mógł bardziej spełnić się w roli obiektywnego i rozsądnego przewodnika.
Ewaluacja pracy nauczyciela powinna brać pod uwagę m.in. następujące czynniki:
1. Odpowiadanie na wciąż zmieniające się potrzeby i trendy z uwzględnieniem procesów społecznych poprzez zbieranie i analizowanie tych informacji.
Edukacyjne ciała decyzyjne (Ministerstwo Edukacji, wojewódzkie kuratoria oświaty) powinny uaktualniać wciąż programy udoskonalania nauczycieli w związku z analizą przeprowadzonych badań kierunków przemian społecznych i gospodarczych – nauczyciele chcący nadążać za wyzwaniami rynku pracy, powinni brać pod uwagę czynniki wpływające na zmiany postawy ludzi (np. napływający emigranci, globalizacja, zwiększający się konsumpcjonizm)
3. Tworzenie specjalnych strategii kształcenia nauczycieli na uniwersytetach uwzględniających utworzenie prestiżu bycia nauczycielem motywujący do jeszcze większych wysiłków samo udoskonalania się i przykładania do wykonywanych obowiązków
4. Możliwości ciągłego doskonalenia się zapewnione przez ministerstwo, np.:
• Wzmacnianie obszaru badań wobec podnoszenia nauczycielskich kwalifikacji, zarówno pod katem pedagogicznym, jak i specjalistycznym (konkretne obszary tematyczne), np. ukazywanie różnych technik przekazywania wiedzy z również uwzględnieniem nowoczesnych technologii.
• Szkolenia pod kątem psychologicznym, co usprawnia prace pedagogów podczas rozpoznawania indywidualnych cech osobowościowych oraz możliwości uczniów.
5. Uwzględnianie w realizacji programu nauczania Zjawiska globalnej edukacji z podkreśleniem czynnika konkurowania bądź współpracy międzynarodowej oraz znajomości innych społeczeństw, ich strategii gospodarczych i sposobów ich wdrażania.
Raport OECD (2005) ukazuje również dodatkowe czynniki, ułatwiające nauczycielom pracę.
Ważnym elementem są klasy liczące niewielu uczniów, co ułatwia indywidualne podejście wobec każdego z nich. Znalezienie oraz uświadomienie młodym ludziom o ich osobistych zdolnościach buduje ich większą pewność siebie, rozwijając ich kreatywność oraz przejmowanie inicjatywy w różnych sytuacjach.
Takie działania sprzyjają rozwojowi osobowości oraz konkurencyjności gospodarczej, a w rezultacie atrakcyjności kraju lub regionu.
Eksperci z krajów skandynawskich wskazują , że nieodłącznym elementem wzmacniania efektywności pracy nauczyciela jest jego ciągła interakcja z uczniami (szczególnie ze studentami aplikującymi na stanowiska pedagogiczne), wspólne przeprowadzanie różnego rodzaju badań naukowych o wymiarze społecznym i ekonomicznym, zarówno lokalnym, jak i ogólno krajowym bądź globalnym (np. europejskim).Dodatkowy czynnikiem, który motywuje nauczyciela do efektywnego wykonywania jego pracy to stosunkowo wysoka pensja. W Finlandii jest ona wyższa od średniej krajowej (2500 dolarów amerykańskich) i wynosi ok. 3 tysięcy dolarów, gdzie ponad 70% nauczycieli to kobiety.
Takie działania budują w ludziach zdolność analitycznego i krytycznego rozumowania oraz bardziej obiektywne postrzeganie rzeczywistości.
Rząd i jego obowiązki wobec społeczeństwa
Istnieje wiele naglących spraw, które powinny zostać objęte wsparciem swoich liderów.
Jedne dotyczą ludzkiego zdrowia i życia, inne rozbudowy infrastruktury bądź gałęzi gospodarczych, jednakże państwa nie tworzą teorie i obietnice bez pokrycia, asfalt, czy budynki.
Państwo jest odzwierciedleniem swojego społeczeństwa, ludzi którzy chcą czuć się bezpiecznie w jego granicach i żyć godnie w zgodzie i przyjaźni z innymi.
Jeśli żadna recepta nie przynosi pożądanego skutku, a ludzie walczą z rzeczywistością dnia codziennego, jeżeli narastająca w nich bezradność oraz gniew obracają się przeciwko nim samym, jest to znak, że należy podjąć decyzję, której skutki zaprocentują za kilkanaście lat pewnym sukcesem.
Prawidłowa i zrównoważona praca u podstaw jest tą ideą i długoterminowym planem „uzdrawiania” naszego kraju, która w obecnej sytuacji nie powinna pozostawiać naszym liderom pola do negocjacji i dalszych bezproduktywnych dyskusji.
Piotr Bińczak
„Rola organizacji pozarządowych w realizacji celów wynikających ze Strategii Lizbońskiej”, Beata Przyblska - Maszner
„Nauka dla wiedzy – recepta na lepsze jutro.”
http://www.pragfoundation.net/concept/what-is-knowledge-society
„A short history of educational reform in Finland”Pasi Sahlberg - http://pdfsb.com/readonline/5a315a416641702b575878364358566d56413d3d-5154821
“The Secret to Finland’s Success: Educating Teachers” - http://edpolicy.stanford.edu/sites/default/files/publications/secret-finland%E2%80%99s-success-educating-teachers.pdf
“Finland: A Non-Competitive Education for a Competitive Economy”
“Amendments and additions to the national core curriculum for basic education” - http://www.oph.fi/download/132551_amendments_and_additions_to_national_core_curriculum_basic_education.pdf
„Pedagogy for Economic Competitiveness and Sustainable Development” - http://pasisahlberg.com/wp-content/uploads/2013/01/EJE-Pedagogy-for-competitiveness-2010.pdf
“Teacher Education in Finland: Knowledge Building in the Chemistry and Physics Teacher Education Programme at Helsinki University”
Future Policy Issues in Finland – ““The Secret to Finland’s Success: Educating Teachers”
“LEARNING AND COMPETENCE 2020 Strategy of the Finnish National Board of Education (FNBE)” - http://www.oph.fi/download/135542_learning_and_competence_2020.pdf
„Pedagogy for Economic Competitiveness and Sustainable Development” - http://pasisahlberg.com/wp-content/uploads/2013/01/EJE-Pedagogy-for-competitiveness-2010.pdf
„On central dimensions of teacher education - a Finnish perspective”
Komentarze
Prześlij komentarz